1
دانش‌پژوه سطح 2و3 رشتۀ فقه و اصول مدرسۀ علمیۀ عالی نواب مشهد
2
عضو حلقۀ اجتهادی فقه سیاست و حکمرانی مدرسۀ عالی فقاهت عالم آل محمد
چکیده
با وجود اینکه در قرآن و روایات شرط‌بندی و قمار یکی از محرّمات الهی معرّفی می‌شود روایاتی دالّ بر این وجود دارد که پیامبر اکرم (صلّی الله علیه آله) در سوارکاری و تیراندازی حکم به جواز شرط‌بندی نموده و خودشان نیز آن را انجام می‌داده‌اند. از گذشته تا کنون علماء هدف شارع از این جواز را ایجاد آمادگی رزمی مسلمانان برای جهاد در راه خدا برداشت کرده‌اند. امروزه با توسعه ابزار نظامی و منسوخ شدن ابزار جنگی صدر اسلام تلاش‌هایی در جهت تعمیم این حکمِ جواز به ابزار جنگی جدید صورت گرفته است. در جستار پیش رو سعی گردیده با شیوه گردآوری کتابخانه‌ای اطلاعات و روش پردازش توصیفی - تحلیلی با رویکرد انتقادی، ادلّه تعمیم حکمِ جواز به ابزار جنگی جدید مورد تحلیل قرار گیرد. در همین راستا پس از بررسی ادلّه حرمت قمار و جواز سبق و رمایه، نتیجه گرفته شده که عموم روایاتِ جواز رمایه شامل ابزار جدید هم می‌گردد ولی در سبق چنین عمومی نداریم. تلاش‌هایی که برخی برای الغاء خصوصیت مواردِ سبق در روایات و تنقیح مناط نموده‌اند نیز مورد نقد قرار گرفته و رد شده است. از سوی برخی دیگر، مناسبت حکم و موضوع به عنوان دلیلی بر جواز سبق در ابزار جدید مطرح شده که قانع کننده نبوده و در نتیجه بر خلاف رمایه، حکم جواز در سبق قابل تعمیم نمی‌باشد.
)